Angel Investor & Venture Capitalist ต่างกันยังไงแล้วทำไม Startup ต้องรู้จัก !
การเริ่มทำธุรกิจใดก็ตามปัจจัยที่สำคัญนอกเหนือจากไอเดียแล้วก็คือ เงินลงทุน โดยส่วนใหญ่แหล่งของเงินทุนถ้าไม่ได้มาจาก ญาติพี่น้อง เพื่อน ก็คงหันไปพึ่งธนคารแต่ก็ต้องพบเจอกับข้อจำกัดที่หลากหลายจนผู้ประกอบการหลายคนท้อ ไม่ว่าจเป็นเรื่องของเครดิต ระยะเวลาการปล่อยสินเชื้อ หรือดอกเบี้ยที่มาหลอกหลอน ดังนั้นการหาแหล่งเงินทุนจากสถาบันการเงินอย่างธนาคารอาจจะไม่ตอบโจทย์กับธุรกิจ Startup สักเท่าไหร่
ฉะนั้นวันนี้เรามารู้จักกับทางเลือกของ Startup ในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนแบบที่ไม่มีข้อจำกัดอย่าง Angel Investor และ Venture Capitalist หรือ VC ซึ่งเป็นวิธีการระดมทุนรูปแบบหนึ่งจากนักลงทุนที่ต้องการมีทางเลือกใหม่ ๆ ในการสนับสนุนและพัฒนาธุรกิจ
เรามาทำความรู้จักไปทีละคำเริ่มจาก Angel Investor หรือ Angels ถ้าแปลเป็นภาษาไทยแบบตรงตัวจะหมายถึง นักลงทุนที่ใจดี นั่นเอง นักลงทุนที่ได้ถูกเรียกว่า Angels จัดอยู่ในกลุ่มนักลงทุนที่มีฐานะร่ำรวยที่เรียกว่า High Net-worth Individuals (HNIs) เป็นนักลงทุนอิสระที่ใช้เงินของตัวเองมาร่วมลงทุนไม่เพียงเท่านั้นพวกเขายังเล็งเห็นคุณค่าของธุรกิจในระยะเริ่มแรกช่วงของ Seed และ Early Stage ซึ่งเป็นช่วงของการอัพเกรดและพัฒนาสินค้าโดยที่ยังไม่รายได้ รวมไปถึงการคาดการณ์ที่อยากเห็นธุรกิจ Startup เติบโตและประสบผลสำเร็จในธุรกิจด้านนั้น ๆ โดยนักลงทุน Angels จะนำประสบการณ์ ความรู้ และเครือข่ายทางธุรกิจที่มีมาช่วยเหลือและนำ Startup เนื่องจากนักลงกลุ่มนี้อาจเป็นเจ้าของธุรกิจที่ประสบความสำเร็จในด้านที่ทำอยู่ มีประสบการณ์ทางธุรกิจ Startup มาช่วยประคองธุรกิจให้อยู่รอดและยืนได้ด้วยตนเองต่อไป
มาถึง Venture Capitalist หรือ VC เป็นการรวบรวมเงินทุนจากผู้ลงทุนอื่น ๆ ที่สนใจร่วมลงทุน เรียกสั้นๆว่า ธุรกิจเงินร่วมลงทุน ถือว่าเป็นแหล่งเงินทุนรูปแบบหนึ่งที่สนับสนุนด้านการเงินให้แก่ธุรกิจที่มีศักยภาพซึ่ง VC จะเข้าลงทุนในช่วงธุรกิจที่กำลังเติบโตหรืออยู่ในระดับ Survival Stage เป็นช่วงที่ธุรกิจเริ่มมีรายได้เข้ามาแล้ว และต้องการเงินทุนที่สูงขึ้นเพื่อพัฒนา ปรับปรุงสินค้าและบริการให้ดีและล้ำสมัยขึ้น ในการขยายฐานลูกค้าหรือกิจการให้กว้างขวาง ตลอดจนเข้าสู่ตลาดใหม่ ๆ
ซึ่งความแตกต่างของ Angel Investor และ Venture Capitalist จะอยู่ที่ระยะเวลาผลตอบแทนจากเงินปันผล โดย VC จะมีการถือหุ้นหลังจากที่ลงทุนไปแล้ว 3 – 5 ปีจะเริ่มถอนตัวออกจากการถือหุ้น ซึ่งจะมีการถือหุ้นของบริษัทนานสุด เพียง 10 ปี เนื่องจากเป้าหมายของ VC คือการให้บริษัทที่เข้าไปลงทุนจดเข้าทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ให้ได้ เพื่อทำการขายหุ้นนั้น ๆ ซึ่งเป็นผลตอบแทนที่ค่อนข้างสูงเหมือเทียบกับการลงทุนอื่น ๆ ทั้งนี้เพื่อให้สามารถชดเชยกับการขาดทุนจากกิจการอื่นที่ได้ลงทุนไป ดังนั้น VC จะมีทีมงานสำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลของการลงทุน เพราะการลงทุนดังกล่าวที่ได้ผลตอบแทนสูงก็จะมีความเสี่ยงสูงเช่นกัน ส่วน Angels ผลตอบแทนจะได้ก็ต่อเมื่อ Startup ประสบความสำเร็จเพื่อให้ได้มาซึ่งเงินปันผลจากผลกำไรของธุรกิจ หรือจากการที่โอนขายให้กับกิจการที่โตกว่าและบริษัทนั้น ๆ ได้ทำการซื้อหุ้นจากผู้ถือหุ้นเดิมทุกคน โดยการได้รับผลตอบแทนที่บริษัทเข้าสู่ตลาดหุ้นทำให้ได้มาซึ่งมูลค่าหุ้นที่สูงขึ้นนั่นเอง
และอีกสิ่งหนึ่งที่แตกต่างกันของ Angels และ VC คือ Angels จะลงทุนให้กับธุรกิจตั้งแต่แรกเริ่มในการก่อร่างสร้างตัวไปจนบริษัทประสบความสำเร็จแต่ในส่วนของ VC จะสนับสนุนในส่วนธุรกิจที่มีการดำเนินกิจการจนมีรายได้เข้ามาแล้วและอยากพัฒนาสินค้าหรือบริการให้กว้างขวางมากขึ้นจนกิจการนั้น ๆ เกิดกำไรแล้วจึงถอนตัว (Exit) เพื่อเป็นการทำกำไรจากเงินลงทุน
หลังจากได้รู้แล้วว่า Angel Investor และ Venture Capitalist คืออะไรและมีความแตกต่างกันอย่างไรแล้ว ก็จะเห็นได้ว่าแหล่งเงินทุนเหล่านี้ล้วนมีความสำคัญหรือมีสิ่งที่ Startup ต้องการ ดังนั้นบทความนี้อาจจะเป็นแนวทางในการสร้างแรงจูงใจให้กับเหล่า Startup ที่กำลังมองหาแหล่งเงินทุนใหม่ ๆ ในการเริมต้นหรือพัฒนาธุรกิจไม่มากก็น้อย